Νέα απαγόρευση διακίνησης και εμπορίας ειδών καρχαριών και σαλαχιών εξέδωσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενημερώνοντας επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς και καταναλωτές για τα είδη καρχαριών και σαλαχιών που απαγορεύεται να πωλούνται.

Οι καρχαρίες, πλάσματα «φοβερά» και «τρομακτικά», θηρευτές που από την αρχαιότητα έκαναν την φαντασία μας να οργιάζει στην πραγματικότητα δεν είναι «τέρατα της θάλασσας», αλλά  θύματα της υπεραλίευσης, ψάρια που μέρα με τη μέρα κινδυνεύουν όλο και περισσότερο.

Οι καρχαρίες και τα σαλάχια εμφανίστηκαν στις θάλασσές μας πριν εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, όμως τις τελευταίες πέντε δεκαετίες οι πληθυσμοί τους άρχισαν να μειώνονται επικίνδυνα, κυρίως στο Κοραλλιογενές Τρίγωνο και τη Μεσόγειο. Και μολονότι έχουν αποκτήσει τη φήμη του αδίστακτου θηρευτή, οι καρχαρίες κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από τον άνθρωπο, παρά το αντίστροφο.

Στη Μεσόγειο απαντώνται 47 είδη καρχαριών, εκ των οποίων 35 περίπου ζουν και στα πελάγη μας. Πολλά είδη εξ’ αυτών, κυρίως τα μεγαλύτερα, βρίσκονται στα όρια της επιβίωσής τους καθώς δεν βρίσκουν τροφή λόγω της υπεραλίευσης, αλιεύονται και πωλούνται παράνομα, ή πιάνονται ακούσια στα δίχτυα των ψαράδων.

Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, όχι τόσο μακρινό όσο ακούγεται, το οποίο μας αφορά όλους. Γι’ αυτό, προστατεύουμε τα απειλούμενα είδη και δεν αγοράζουμε γαλέο, ή άλλα είδη καρχαριών και σαλαχιών, των οποίων η πώληση απαγορεύεται (ακολουθεί αναλυτικός πίνακας με τα εν λόγω είδη στο τέλος της σελίδας).

Λίγα λόγια για τους επιβλητικούς θηρευτές

Αν και οι περισσότεροι γνωρίζουμε μόνο λίγα είδη καρχαρία, παγκοσμίως απαντώνται πάνω από 400 είδη, από το Νάνο Μαυροαγκαθίτη, μήκους μόλις 20 εκατοστών, ως τον φαλαινοκαρχαρία, που ξεπερνά σε μήκος τα 20 μέτρα. Χάρη στις οξυμένες τους αισθήσεις και κυρίως την όσφρηση, την όραση και την ακοή, οι καρχαρίες συγκαταλέγονται στους ικανότερους θηρευτές. Όπως έχει διαπιστωθεί, οσμίζονται το θήραμά τους ακόμα και όταν αυτό βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση, ενώ χάρη στην ευαίσθητη όραση βλέπουν ξεκάθαρα ακόμα και στο αχνό φως του νερού σε μεγάλα βάθη. Οι καρχαρίες είναι σαρκοφάγοι και τρέφονται με ψάρια (μεταξύ των οποίων και άλλους καρχαρίες), καθώς κι μεγαλύτερα ζώα, όπως φώκιες. Άλλα είδη, όπως ο φαλαινοκαρχαρίας, τρέφονται με μικροσκοπικό πλαγκτόν και κριλ.

Στη Μεσόγειο, οι καρχαρίες κινδυνεύουν περισσότερο από την παράνομη και την παρεμπίπτουσα αλιεία (πιάνονται ακούσια στα δίχτυα των ψαράδων). Ωστόσο, η μεγαλύτερη απειλή για τους καρχαρίες παγκοσμίως είναι η υπεραλίευση και η βάρβαρη πρακτική της αφαίρεσης του πτερυγίου τους, που σερβίρεται ως έδεσμα στις ασιατικές χώρες.

Δεν είναι όμως μόνο οι καρχαρίες που κινδυνεύουν….

Δεν είναι μόνο οι καρχαρίες που κινδυνεύουν. Το 93% των πληθυσμών ψαριών που έχουν αξιολογηθεί στη Μεσόγειο απειλείται, λόγω της υπεραλίευσης. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά, ότι λόγω της αυξημένης ζήτησης για ψαρικά, που άγγιξε τα 20 κιλά ετησίως κατ’ άτομο, τεράστιοι αλιευτικοί στόλοι, ξεχύνονται στις θάλασσές μας αλιεύοντας πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ψαριών από αυτές που πρέπει ώστε ο πληθυσμός τους να διατηρηθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα και να επιβιώσουν.

Τις τεράστιες οικολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της υπεραλίευσης φέρνει στο προσκήνιο το WWF με την εκστρατεία Fish Forward για την υπεύθυνη κατανάλωση ψαρικών. Επιλέγοντας βιώσιμα ψαρικά μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το ψάρι δεν θα λείψει από το τραπέζι των παιδιών μας. Ποια είναι τα βιώσιμα ψαρικά; Αυτά που έχουν αλιευθεί την κατάλληλη εποχή, στη σωστή ηλικία, με νόμιμες μεθόδους και έξυπνα αλιευτικά εργαλεία. Αυτά που διασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη διατήρηση των πολύτιμων φυσικών θαλάσσιων πόρων. Αυτά που αλιεύτηκαν με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον, πιστοποιήθηκαν και φέρουν τη σήμανση MSC και ASC στην περίπτωση της ιχθυοκαλλιέργειας.

Και πώς τα ξεχωρίζουμε; Πανεύκολα… Χάρη στο Fish Guide, τον εύχρηστο οδηγό του WWF, διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή από υπολογιστή ή κινητό, που συμβουλεύει για τις υπεύθυνες καταναλωτικές επιλογές ανάμεσα σε μία μεγάλη γκάμα ελληνικών και εισαγόμενων ψαρικών. Καταναλώνουμε υπεύθυνα! Συμβουλευόμαστε το Fish Guide πριν αγοράσουμε ψαρικά και γινόμαστε όλοι μέρος της λύσης.

ΕΙΔΗ ΚΑΡΧΑΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΕΛΑΧΙΩΝ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ (ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΥΠ.Α.Α.Τ.)

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΩΔΙΚΟΣ FAO ΚΟΙΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Carcharias  taurus CCT Ταυροκαρχαρίας
Carcharodon  carcharias WSH Μεγάλος Λευκός Καρχαρίας
Cetorhinus  maximus BSK Σαπουνάς ή Προσκυνητής
Dipturus  batis RJB Γκριζόβατος, Κοινό σαλάχι
Galeorhinus  galeus GAG Σκυλογαλέος
Gymnura  altavela RGL Πλατυσέλαχο
Isurus  oxyrinchus SMA Ρυγχοκαρχαρίας
Lamna  nasus POR Λάμια
Leucoraja  circularis RJI Στρογγυλόβατος
Leucoraja  melitensis JAM Βάτος ή Ράτζα της Μάλτας
Mobula  mobular RMM Διαβολόψαρο
Odontaspis  ferox LOO Αγριοκαρχαρίας
Oxynotus  centrina OXY Οξύνωτος
Pristis  pectinata RPP Πρίστης, Πριονόψαρο
Pristis  pristis RPR Πρίστης, Πριονόψαρο
Rhinobatos  cemiculus RBC Μαυρορινόβατος
Rhinobatos  rhinobatos RBX Ρινόβατος
Rostroraja  alba RJA Λευκόβατος
Sphyrna  lewini SPL Κτενοζύγαινα
Sphyrna  mokarran SPK Μεγάλος Σφυροκέφαλος
Sphyrna  zygaena SPZ Ζύγαινα
Squatina  aculeata SUA Ακανθορίνα
Squatina  oculata SUT Ματορίνα
Squatina  squatina AGN Αγγελόψαρο
Hexanchus griseus

 

HEX Γκρίζος καρχαρίας ή Εξαβράγχιος

* Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του ΥΠ.Α.Α.Τ τα παραπάνω είδη απαγορεύεται να διατηρούνται επί του σκάφους, να μεταφορτώνονται, να εκφορτώνονται, να μεταφέρονται, να αποθηκεύονται, να πωλούνται, να εκτίθενται ή να διατίθενται προς πώληση. Στο μέτρο του δυνατού, τα αλιευτικά σκάφη που έχουν αλιεύσει παρεμπιπτόντως καρχαρίες και σελάχια των προαναφερθέντων ειδών, πρέπει να τα ελευθερώνουν αμέσως ζωντανά και χωρίς τραυματισμούς.