Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της στο σύνολο τους φυσικού περιβάλλοντος, της κοινωνίας, αλλά και την οικονομία είναι πλέον επιστημονικά ακλόνητες. Απειλούν, δε, όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής αλλά και την επιβίωση όλων των ζωντανών οργανισμών στον πλανήτη, από τους κοραλλιογενείς υφάλους ως την Αρκτική. Ακριβώς παρακάτω, θα εξετάσουμε 2 περιπτώσεις ειδών και οικοτόπων, στα οποία η κλιματική αλλαγή φαίνεται πως έχει ήδη αφήσει τα σημάδια της, κάνοντας μας να αναρωτιόμαστε για τις μάλλον σφοδρότερες επιπτώσεις της που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον.
  1. Μόνο θηλυκές θαλάσσιες χελώνες γεννιούνται στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο της Αυστραλίας: Με αφανισμό απειλούνται σύμφωνα με νέα μελέτη οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες στον βόρειο Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, καθώς, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, στην περιοχή δεν γεννιούνται πλέον αρσενικές χελώνες, αλλά μόνο θηλυκές. Το φύλο των χελωνών καθορίζεται από τη θερμοκρασία που υπάρχει κατά την επώαση των αυγών, με τις υψηλότερες θερμοκρασίες να ευνοούν τη γέννηση θηλυκών και τις χαμηλότερες τη γέννηση αρσενικών χελωνών. Συνεπώς, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, ο πληθυσμός των πράσινων χελωνών στα βόρεια του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία απειλείται σημαντικά. Μάλιστα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Michael Jensen από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (National Oceanic and Atmospheric Administration), ήδη, για περισσότερα από 20 χρόνια, οι πράσινες χελώνες της περιοχής γεννούν κυρίως θηλυκά άτομα, με αυτό το τελευταίο να επηρεάζει σημαντικά τις δυνατότητες επιβίωσης του συγκεκριμένου εμβληματικού είδους στην περιοχή και κατά συνέπεια την τοπική οικολογική ισορροπία.

Να σημειωθεί ότι στη διεξαγωγή της μελέτης συνέβαλε το πρόγραμμα “Rivers to Reef to Turtles project”, με επικεφαλής το WWF Αυστραλίας, το οποίο στοχεύει στην προστασία των πράσινων χελωνών.

2. Η κλιματική αλλαγή απειλεί τα ψάρια και τη διατροφική ασφάλεια στον πλανήτη: Η κλιματική αλλαγή φαίνεται πως έχει ήδη ξεκινήσει να επηρεάζει και τους πληθυσμούς των ψαριών, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που διεξήγαγε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας. Σύμφωνα με αυτή, οι πληθυσμοί πολλών ψαριών, μεταξύ των οποίων και ορισμένων από τα πλέον εμπορικά είδη που περιλαμβάνονται στο διατροφολόγιο των ανθρώπων, απειλούνται από την αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών, δεδομένου ότι η αλλαγή αυτή της θερμοκρασίας επηρεάζει σημαντικά την πηγή, αλλά και τη διαθεσιμότητα της τροφής τους.

Ο εφιάλτης όμως, για τους πληθυσμούς των ψαριών και τα υπόλοιπα θαλάσσια είδη δεν σταματά εδώ: υπεραλίευση και παράνομη αλιεία απειλούν ακόμα περισσότερο τη ζωή μέσα και κατ’ επέκταση έξω από τη θάλασσα.

Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση ψαρικών αγγίζει σήμερα τα 20 κιλά παγκοσμίως, με αποτέλεσμα διπλάσιοι ή και τριπλάσιοι αλιευτικοί στόλοι να προσπαθούν να καλύψουν την αυξημένη αυτή ζήτηση, ψαρεύοντας πολλά περισσότερα ψάρια από αυτά που οι θάλασσές μας μπορούν να διαθέσουν. Στο πλαίσιο αυτό, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι πάνω από το 90% των πληθυσμών ψαριών παγκοσμίως, απειλείται από την υπεραλίευση, η οποία έχει οδηγήσει πολλά είδη στα πρόθυρα του αφανισμού. Την ίδια ώρα, η παράνομη αλιεία, δηλαδή η αλιεία που γίνεται με παράνομες μεθόδους (π.χ. εκρηκτικά), η αλιεία απαγορευμένων ειδών και η αλιεία γόνου, “κλέβει” από τις θάλασσές μας κάθε χρόνο 26 εκατ. τόνους ψαρικών, προκαλώντας τεράστιες ζημιές στο θαλάσσιο οικοσύστημα και στο περιβάλλον μας γενικότερα.

Όμως, τί μπορούμε να κάνουμε εμείς, ως ενεργοί πολίτες, για να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση του προβλήματος και στην προστασία των θαλασσών μας;

Φαντάζει απίστευτο όμως η λύση είναι στο χέρι μας. Αλλάζοντας καταναλωτικές συνήθειες και επιλέγοντας ψαρικά υπεύθυνα, διασφαλίζουμε ότι οι θάλασσές μας δεν θα αδειάσουν από ψάρια και από ζωή. Με τη βοήθεια του Fish Guide, του Οδηγού Υπεύθυνης Κατανάλωσης Ψαρικών του WWF, οι καταναλωτές μπορούν να ενημερώνονται οποιαδήποτε στιγμή για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν πριν αγοράσουν ψάρια και θαλασσινά, ώστε να επιλέγουν μόνο είδη που έχουν αλιευθεί τη σωστή εποχή, στο σωστό μέγεθος και με το κατάλληλο αλιευτικό εργαλείο, συμβάλλοντας έτσι, στην προστασία των θαλασσών μας.

To Fish Guide είναι διαθέσιμο τόσο online (fishguide.wwf.gr/), όσο και σε μορφή έξυπνης εφαρμογής (mobile app) για συσκευές Android και iOS. Κατέβασε τώρα δωρεάν το Fish Guide και γίνε μέρος της λύσης!