Ζούμε σε έναν γαλάζιο πλανήτη και η ευημερία μας εξαρτάται από την υγεία των θαλασσών μας. Πώς είναι όμως η ζωή σε μια θάλασσα που συνεχώς αλλάζει; Οι θάλασσές μας κάθε μέρα γίνονται πιο θερμές και πιο όξινες λόγω της κλιματικής κρίσης.
Ενδεικτικά, το 2017 σημειώθηκαν οι υψηλότερες θαλάσσιες θερμοκρασίες και τα υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που έχουν καταγραφεί ποτέ. Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, οι πάγοι λιώνουν με αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης των θαλασσών, που οδηγεί σε πλημμύρες και απώλεια παράκτιων περιοχών. Υπολογίζεται ότι η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε κατά 25 εκ. τα τελευταία 140 χρόνια.
Επίσης, η αύξηση της θερμοκρασίας μεταβάλλει την αλατότητα των υδάτων, κάτι που δυσχεραίνει την προσαρμογή των θαλάσσιων ειδών που εξαρτώνται από τα επίπεδα αλατότητας για την ανάπτυξή τους. Και οι αρνητικές επιπτώσεις δεν σταματούν εκεί. Τα θερμότερα νερά συγκρατούν λιγότερο οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες, συντηρώντας λιγότερους θαλάσσιους οργανισμούς και οικοσυστήματα. Μελλοντικά μάλιστα αναμένεται να έχουμε διευρυμένες «νεκρές ζώνες» χωρίς οξυγόνο, που δεν θα υποστηρίζουν καμιά μορφή ζωής.
Όσο για την οξύτητα της θάλασσας, εκτιμάται ότι ως το τέλος του αιώνα θα αυξάνεται με ρυθμό δέκα φορές ταχύτερο από οποιοδήποτε περιστατικό θαλάσσιας οξίνισης των τελευταίων 55 εκατ. ετών, απειλώντας τους κοραλλιογενείς υφάλους, με τα κοράλλια να δυσκολεύονται να σχηματίσουν τον σκελετό τους, αλλά και τα πτερόποδα, ευαίσθητα μαλάκια, των οποίων το κέλυφος διαλύεται σε πιο όξινες συνθήκες.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω για την αλιεία και την επισιτιστική ασφάλεια;
Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι για κάθε βαθμό Κελσίου αύξησης της θερμοκρασίας, το παγκόσμιο δυνητικό αλίευμα θα μειωθεί πάνω από 3 εκ. τόνους. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε έναν βαθμό που θα αυξάνεται η θερμοκρασία των θαλασσών μας, θα εξαφανίζονται τρία εκατομμύρια τόνοι ψαριών. Μάλιστα οι αναπτυσσόμενες χώρες σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, που θερμαίνονται γρηγορότερα από το παγκόσμιο μέσο όρο κινδυνεύουν να χάσουν ως και 50% των ετήσιων αλιευμάτων τους.
Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή πολλά ιχθυαποθέματα κινούνται προς τα ανοιχτά της θάλασσας σε βαθύτερα νερά για να βρουν κατάλληλες θερμοκρασίες. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι κάποια από τα σημαντικότερα είδη για την επισιτιστική ασφάλεια, όπως ο γαύρος και η σαρδέλα, εξαρτώνται ιδιαίτερα από το κλίμα.
Το 90% των πληθυσμών ψαριών απειλούνται από την υπεραλίευση
Και ενώ τα ψάρια μέρα με τη μέρα χάνονται από τις θάλασσές μας λόγω της υπεραλίευσης, παράλληλα καλούνται να αντιμετωπίσουν και τις σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Πάνω από το 58% των πληθυσμών των ψαριών σήμερα βρίσκεται στα πρόθυρα της υπεραλίευσης, ενώ το 33% ήδη υπεραλιεύεται. Η αντιμετώπιση της υπεραλίευσης αναμένεται να βοηθήσει τα ιχθυαποθέματα να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, ενισχύοντας την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή. Με απλά λόγια, επιλέγοντας ψαρικά υπεύθυνα βοηθάμε τον πληθυσμό των ψαριών να ανακάμψει και άρα ενισχύουμε την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή και άλλες απειλές.
Βιώσιμη αλιεία και υπεύθυνη κατανάλωση ψαρικών
Υπολογίζεται ότι η βιώσιμη αλιεία σε συνδυασμό με τη λήψη μέτρων για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να αυξήσει τα αλιεύματα παγκοσμίως κατά 34% ως το 2100. Φυσικά και ο δικός μας ρόλος ως καταναλωτές είναι πολύ σημαντικός αφού «οι υγιείς θάλασσες περνούν από το πιάτο μας».
Επιλέγοντας τα ψαρικά μας υπεύθυνα, δηλαδή αποκλείοντας τον γόνο, τα απαγορευμένα και απειλούμενα είδη και επιλέγοντας ψαρικά που αλιεύθηκαν στη σωστή εποχή και μέγεθος, με τα σωστά αλιευτικά εργαλεία, προστατεύουμε τις θάλασσές από την υπεραλίευση, στηρίζοντας 800 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως που εξαρτώνται από τα ψαρικά για να εξασφαλίσουν τροφή και εισόδημα.
Οι χρήσιμες αυτές πληροφορίες περιλαμβάνονται στο WWF Fish Guide, τον Οδηγό του WWF για την Υπεύθυνη Κατανάλωση Ψαρικών, με συστάσεις και συμβουλές για μια ευρεία γκάμα εγχώριων αλλά και εισαγόμενων ψαριών. Το WWF Fish Guide διατίθεται δωρεάν και ως εφαρμογή για κινητά, για συσκευές Android και iOS, ενώ λειτουργεί και σε off line περιβάλλον, χωρίς να απαιτείται σύνδεση στο Διαδίκτυο.
