Επιλεγοντας ψαρικα υπευθυνα προστατευουμε το περιβαλλον!

Τα ψαρια και οι θαλασσες μας κινδυνευουν

Για αιώνες, βλέπαμε τη θάλασσα ως ανεξάντλητη πηγή τροφής, όμως με το 90% των πληθυσμών ψαριών παγκοσμίως να απειλείται σήμερα από την υπεραλίευση, η αλήθεια αποδεικνύεται εντελώς διαφορετική. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία,  πάνω από το 58% των πληθυσμών των ψαριών σήμερα βρίσκεται στα πρόθυρα της υπεραλίευσης, ενώ το 33% ήδη υπεραλιεύεται. [1] Αυτό σημαίνει ότι μέρα με τη μέρα οι θάλασσές μας στερεύουν από ψάρια, με πολλά είδη, όπως ο ερυθρός τόνος του Ειρηνικού, να βρίσκονται στα όρια της κατάρρευσης. [2] Παράνομη αλιεία και υπεραλίευση βλάπτουν ανεπανόρθωτα το θαλάσσιο οικοσύστημα και οδηγούν τα ψάρια σε εξαφάνιση, αφού δεν έχουν χρόνο αλλά ούτε και χώρο για να ανακάμψουν. Από την κατάσταση αυτή κάθε μέρα απειλούνται όλο και περισσότερο 800 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που εξαρτώνται από τα ψαρικά για την εξασφάλιση τροφής και εισοδήματος, μεταξύ των οποίων οι παράκτιες κοινότητες, οι παράκτιοι αλιείς και όχι μόνο. Η υπεραλίευση αδειάζει τις θάλασσές μας, το πιάτο μας και τις τσέπες των ψαράδων.

Δεν υπαρχει τιποτα πιο τρομακτικο απο τη σπαταλη της θαλασσιας ζωης

Περίπου το 40% των ψαριών που αλιεύονται παγκοσμίως πιάνονται κατά λάθος και στην πλειοψηφία τους απορρίπτονται πίσω στη θάλασσα ή τη στεριά, νεκρά, ετοιμοθάνατα ή σοβαρά τραυματισμένα. Κατά την αλιεία, δηλαδή, δεν ψαρεύονται μόνο επιθυμητά είδη, αλλά και πολλά άλλα τα οποία εγκλωβίζονται ακούσια στα δίχτυα. Αυτά είναι τα λεγόμενα παρεμπίπτοντα αλιεύματα. [4] Η παρεμπίπτουσα αλιεία δεν σκοτώνει μόνο ψάρια, αλλά και θαλάσσια είδη όπως φάλαινες και δελφίνια, καθώς επίσης και θαλασσοπούλια. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Κι όμως εμείς οι καταναλωτές έχουμε ρόλο στην αντιμετώπισή του με την υπεύθυνη κατανάλωση ψαρικών, δηλαδή την επιλογή ψαρικών που έχουν αλιευθεί με σωστά αλιευτικά εργαλεία, τα οποία σέβονται και προστατεύουν τη θαλάσσια ζωή.

Τα οφελη της υπευθυνης υδατοκαλλιεργειας

Οι υδατοκαλλιέργειες είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο σύστημα παραγωγής τροφίμων στον κόσμο. Η ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου της υδατοκαλλιέργειας όμως δεν έχει συμβεί χωρίς επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Το 30% των ψαριών παγκοσμίως αλιεύεται ως τροφή (ιχθυάλευρα και ιχθυέλαια) για τα ψάρια και θαλασσινά υδατοκαλλιέργειας. Ο κλάδος θα πρέπει σταδιακά να μειώσει την εξάρτηση τροφής από παράγωγα ψαριών, ώστε να μην ασκείται επιπλέον πίεση στις θάλασσές μας. Η συσσώρευση από τα υπολείμματα των τροφών και τα απόβλητα των ψαριών μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του οξυγόνου στο νερό και άρα την υποβάθμιση του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Oι επιπτώσεις της υδατοκαλλιέργειας στους πληθυσμούς των ψαριών, τα θαλάσσια οικοσυστήματα, την ποιότητα του νερού και την κοινωνία μπορεί να είναι σημαντικά και μετρήσιμα μειωμένες, όταν εφαρμόζονται υπεύθυνες πρακτικές. Η υπεύθυνη υδατοκαλλιέργεια βάσει διεθνών προτύπων βοηθά να μειωθούν οι πιέσεις προς τους πληθυσμούς των ψαριών και τους θαλάσσιους οικοτόπους. Όταν αγοράζουμε ψαρικά ιχθυοκαλλιέργειας από το ιχθυοπωλείο ή το σούπερ μάρκετ αναζητάμε τη σήμανση ASC (Aquaculture Stewardship Council) ή τη σήμανση βιολογικής προέλευσης, επιβραβεύοντας με αυτόν τον τρόπο τις υπεύθυνες πρακτικές που ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και στηρίζουν τις τοπικές κοινότητες.

Η θλιβερη αληθεια

Στοιχειο #1

  • 50% 50%

Σήμερα, κάθε δεύτερο ψάρι στην αγορά είναι προϊόν υδατοκαλλιέργειας. [6] Συνεπώς, είναι αναγκαία η χρήση υπεύθυνων μεθόδων υδατοκαλλιέργειας, που σέβονται και προστατεύουν τις θάλασσές μας.

.

Στοιχειο #2

Περίπου 300.000 φάλαινες και δελφίνια πεθαίνουν παγιδευμένα στα δίχτυα κάθε χρόνο. [7] Μόνο με τη βιώσιμη αλιεία και την υπεύθυνη κατανάλωση ψαρικών μπορούμε να προστατεύσουμε τη θάλασσα, τη ζωή που φιλοξενεί και τους πολύτιμους θαλάσσιους πόρους.

.

Στοιχειο #3

  • 90% 90%

Στο πλαίσιο τετραετούς πιλοτικού προγράμματος του WWF για τη βιώσιμη αλιεία τόνου, 1.300 ψαράδες αντικατέστησαν τα κλασικά αγκίστρια (με σχήμα “J” ) με νέα αγκίστρια με σχήμα “C”. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά αφού η παρεμπίπτουσα αλιεία θαλάσσιων χελωνών μειώθηκε κατά 90%! [8]

Τι μπορουμε να κανουμε ως καταναλωτες;

Υπευθυνη καταναλωση ψαρικων σημαινει υγιεις θαλασσες. Λεμε οχι στον γονο, στα απειλουμενα ή απαγορευμενα ειδη, οπως οι πετροσωληνες, και βοηθαμε τις θαλασσες μας να παραμεινουν ζωντανες.

Φένια Νικολάου

Υπεύθυνη της εκστρατείας Fish Forward, WWF Ελλάς

[1] FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). The State of World Fisheries and Aquaculture 2016. Rome. Page 5. http://www.fao.org/fishery/publications/sofia/en
[2] International Committee for Tuna and Tuna-like Species in the Northern Pacific. Stock Assessment of Bluefin Tuna in the Pacific Ocean. http://isc.fra.go.jp/pdf/2014_Intercessional/Annex4_Pacific_Bluefin_Assmt_Report_2014-June1-Final-Posting.pdf
[3] Jennings, S. & Kaiser, M.J. (1998) The effects of fishing on marine ecosystems. Advances in Marine Biology, 34, 201–352.
[4] DAVIES RWD, et al. Defining and estimating global marine fisheries bycatch. Marine Policy (2009). http://wwf.panda.org/about_our_earth/blue_planet/publications/?160861/Defining-and-estimating-global-marine-fisheries-bycatch
[5] FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). The State of World Fisheries and Aquaculture 2016. Rome. Page 91. http://www.fao.org/fishery/publications/sofia/en
[6] Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). The State of World Fisheries and Aquaculture 2014. Rome. Page III. http://www.fao.org/3/a-i3720e.pdf
[7] Russell Leaper and Susannah Calderan (2018) Review of methods used to reduce risks of cetaceans bycatch and entanglement CMS technical series pub N°38 http://d2ouvy59p0dg6k.cloudfront.net/downloads/cms_report_042918_web_pages.pdf
[8] WWF Article. Fishing Technology That’s Letting Turtles Off the Hook. Bycatch Initiative: Eastern Pacific Programme.
http://wwf.panda.org/who_we_are/wwf_offices/peru/?143981/Fishing-Technology-Thats-Letting-Turtles-Off-the-Hook